İspanya ve Portekiz bugün yaygın trafik ışıklarını devre dışı bırakan, yollarda ve havaalanlarında kaos yaratan ve on milyonlarca insanı karanlığa sürükleme tehdidinde bulunan bir elektrik kesintisi yaşadı ve milyonlarca kişi ani bir elektrik kesintisiyle elektriksiz kaldı. Elektrik kesintileri aynı zamanda Fransa ve Belçika'yı da etkiledi.
Portekiz'de resmi kaynaklar yerel medyaya, öğle saatlerinde yaşanan kesintinin ülke çapında olduğunu açıkladı. Benzer bir haber İspanya'dan da geldi. Madrid'in Barajas Uluslararası Havalimanı ve Lizbon'un Humberto Delgado Havalimanı elektriksiz kaldıktan sonra kapatıldı. Brüksel ile diğer Avrupa şehirlerinden İspanya ve Portekiz'e uçuşlar iptal edildi.
Kesintilerden telefon bağlantıları da etkilendi, iki ülkedeki sakinler mobil ağlara erişimlerinin olmadığını açıklandı. Portekiz'in şebeke operatörü, elektriğin geri getirilmesinin "karmaşık bir operasyon" olduğunu söyledi. Metrolarda insanlar mahsur kaldı. Trenler diğer durağa ulaşamadan tünellerde kapandı. Trafik lambaları tüm ülkede bir anda durdu.Sağlık sistemi de iki ülkede de ani kesintiden kötü etkilendi. Ameliyatlar zorunlu olarak iptal edildi.
Avrupa Komisyonu yaptığı açıklamada, "Altta yatan nedeni ve durumun etkisini anlamak için İspanya ve Portekiz'in ulusal yetkilileriyle ve ENTSO-E (Avrupa elektrik iletim sistemi operatörlerinin şebekesi) ile temas halindeyiz. Yürürlükteki AB mevzuatına göre sistemin işleyişini geri yüklemek için protokoller var" ifadeleri yer aldı.
Avrupa Enerji ve Konut Komiseri Dan Jargensen X üzerinde yaptığı paylaşımda "Büyük elektrik kesintisinin ardından, İspanya ve Portekiz'in sistemlerini tekrar rayına oturtmalarına destek olmaya hazırız" dedi.
015'ten 2024'e kadar Portekiz başbakanı olan Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, "Bunun bir siber saldırı olduğuna dair bir kanıt yok" dedi ama kesintinin nedenin hala belirsiz olduğunu da hatırlattı. Avrupa Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Teresa Ribera da İspanya'nın Radio 5'ine kesintiye neden olan kasıtlı bir eylem olduğuna dair bir kanıt olmadığını söyledi.
Madrid Belediye Başkanı José Luis Martinez Almeida, yurttaşlarından hareketlerini en aza indirmelerini ve yalnızca gerçekten acilse acil servisleri aramalarını istedi. Ayrıca insanları acil durum görevlileri için yolları temizlemeye çağırdı. Günün ilerleyen saatlerinde, Madrid'in acil durum hizmetleri sağlayıcısı ülke hükümetini ulusal acil durum ilan etmeye çağırdı ve ülkeden orduyu konuşlandırmasını istedi.
İspanya Nükleer Güvenlik Konseyi'nden (NSC) yapılan açıklamada, ülkedeki elektrik kesintilerine rağmen nükleer reaktörlerin "güvenli durumda" olduğu ifade edildi.
NSC açıklamasında, kesintinin ardından reaktörlerin otomatik olarak durarak acil durum jeneratörlerinin devreye girdiği belirtildi.
İspanyol basını El Pais'in haberine göre İspanya hükümeti, elektrik dağıtım şirketi Red Electrica ile acil durum toplantısı gerçekleştirdi. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Madrid'deki La Moncloa Sarayı'nda yaptığı açıklamada, ülkede öğle saatlerinden bu yana yaşanan geniş çaplı elektrik kesintileri nedeniyle "elektrik krizi" ilan ettiklerini duyurdu. Sanchez, kesintinin nedenlerinin henüz belirlenemediğini, tüm olasılıkların araştırıldığını belirtti.
Endülüs, Extremadura ve Madrid bölgeleri, Sivil Savunma Sistemi Kanunu kapsamında öngörülen 3. seviye acil durum planı çerçevesinde yönetimlerini merkezi hükümete devretmeyi talep etti. Sanchez, hükümetin bu talepleri kabul ettiğini, gerekirse diğer bölgeler için de aynı adımı atacaklarını söyledi.Sanchez, elektrik kesintisi devam ederken seyahatlerin en aza indirilmesi çağrısı yaparak, yalnızca resmi bilgilere uyulması gerektiğine dikkati çekti.
Kısmen devlete ait olan İspanyol operatörler, öğleden sonra İber yarımadasının kuzeyinde, güneyinde ve batısında voltajı kurtarmaya başladı. Kurtarma işlemi, her jeneratör bağlandığında şebekenin bazı kısımlarının aşırı yüklenmesini önlemek için ancak kademeli olarak gerçekleştirilebildi.
Portekiz başbakanı Luís Montenegro, sorunun İspanya'da başladığını söyledi. Montenegro, elektrik kesintisinin nedenini kesin olarak söylemek için henüz çok erken olduğunu söyledi.
Portekiz'in REN'i, "nadir görülen bir atmosferik fenomenin" sıcaklıklarda ciddi bir dengesizliğe neden olduğunu ve bunun da yaygın kapanmalara yol açtığını söyledi.
REN şunları söyledi:
"İspanya'nın iç kesimlerindeki aşırı sıcaklık değişimleri nedeniyle, çok yüksek gerilim hatlarında (400 kV) anormal salınımlar yaşandı; bu fenomene 'indüklenen atmosferik titreşim' adı verildi. Bu salınımlar, elektrik sistemleri arasında senkronizasyon arızalarına neden oldu ve bu da birbirine bağlı Avrupa şebekesinde art arda gelen bozulmalara yol açtı."