CEZAEVİNDEKİ HAK İHLALİ İDDİALARIYLA İLGİLİ 15 BiN 659 BAŞVURUNUN ÇOĞU YANITSIZ KALDI

CİSST/TCPS 4 yılda cezaevindeki hak ihlali iddialarıyla ilgili 7 kuruma 15 bin 659 başvuru yaptı ancak çoğunda gerekli cevapları alamadı. Bazı başvurulara standart cevaplar verilirken, bazılarında da “başvurunuz işleme alınmıştır” demekle yetinildi.Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği / Türkiye Hapishane Çalışmaları Merkezi’nin (CİSST/TCPS) 2016-2019 yıllarına kapsayan İnsan Hakları İhlalleri Başvuru Cevapları Raporu’na göre 4 yılda 7 kuruma cezaevlerinde yaşanan ihlallerle ilgili 15 bin 659 başvuru yapıldı ancak yapılan başvuruların çoğuna yanıt verilmedi.  

CİSST/TCPS yaptığı başvurulara gelen cevapları hazırladığı raporda şöyle değerlendirdi:”Mekanizmaların bağımsız ve yerinde izleme yönünü eksik.  Aynı kurul yapısının farklı adli yargı bölgelerinde ve illerde farklı tutumlar sergiliyor. Bir hak ihlaline ya da hak ihlali iddiasına karşılık objektif ve detaylı olarak ilgililer aydınlatmalı” değerlendirmesinde bulundu.
CİSST/TCPS tarafından cezaevi izleme kurullarına mahpusların haklarıyla ilgili kurumlara 2 bin 373 başvuru yapıldı. Bu başvurulardan sadece 59’una ön inceleme yapılarak cevap verildi ve 16 başvuru ise diğer kurumlara yönlendirildi. Cevap verilen 59 başvurunun 25’i için hapishaneye girerek izleme yapıldığı ve bu izlemelerin 22’sinde başvuruda bulunan mahpusla doğrudan görüşüldüğü belirtildi.

İl ve ilçe insan hakları kurullarına son dört yıl içerisinde 2 bin 327 başvuru gerçekleşti, 416 başvuruya inceleme yapılarak cevap verildi, 278 başvuru için de diğer kurumlara yönlendirme yapıldı. Cevap verilen başvurulardan 180’inde hapishane ziyaret edilerek izleme yapıldığı ve bu izlemelerin sadece 20’sinde başvuruda bulunan mahpusla doğrudan görüşüldüğü kaydedildi. Dört yıl içerisinde yapılan başvurular sonucunda 9 ihlal, 20 kısmen ihlal cevabı alındı.

Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na (MİHİK) yapılan 2 bin 254 başvurunun sadece 381’inin işleme alındı. İşleme alınan 381 başvuru arasından 152 başvuruya MİHİK cevap verirken 229 başvuru çeşitli kurumlara yönlendirildi. 4 yılda 4 ihlal ve 10 kısmen ihlal cevabı verilirken 138 vakada herhangi bir ihlal olmadığı yönünde cevap gönderildi.Türkiye İnsan Hakları Kurumu’na (TİHK) 750’ye yakın başvuru yapıldı ancak bu başvurulara standart cevap verildi. Cevapta illerde valilikler, ilçelerde kaymakamlıklar aracılığıyla yapılmayan hiçbir başvurunun işleme alınmadığı kaydedildi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) bin 205 başvurudan sadece 5 başvuruya yanıt verildi. Diğerlerine ise “başvurunuz işleme alınmıştır” cevabı vermekle yetinildi.Adalet Bakanlığı ve Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’ne (CTE) ise yapılan başvurularda doğrudan sadece mahpuslara bilgi verildi.