AYM’DEN KRİTİK OHAL İPTALLERİ

BirGün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre, 1 Şubat 2018 tarihinde TBMM’de kabul edilen 7071 sayılı OHAL Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkındaki KHK’nin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun ile çok sayıda tartışmalı düzenlemelere imza atıldı. OHAL Kanunu ile büyükşehir belediyelerinin şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde ve bankalarda grevlerin Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün süreyle ertelenebilmesine olanak sağlandı. Aynı düzenleme ile terör örgütü ile “irtibatı ve iltisakı” bulunan kişilerin kamu ihalelerinden yasaklanması ve kayyum atanan belediyelerin işlerinin başka bir belediye tarafından yerine getirilmesi hükme bağlandı.

CHP’li Milletvekilleri, OHAL düzenlemesinin TBMM’de yasalaşmasının ardından Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle AYM’ye başvurdu. Grev yasağının kabul edilemez olduğunu bildiren CHP, başvurusunda, demokratik toplum düzeni ile uluslararası sözleşmelere aykırı biçimde aşırı ve ölçüsüz bir sınırlama getirildiğini vurguladı. CHP’nin başvurusunda ayrıca kayyum atanan belediyelere İçişleri Bakanlığı’nın emri ile bir başka belediyenin yardım etmesinin zorunlu kılınmasını da eleştirdi. Başvuruda, düzenlemenin belediyelerin iradeleri dışında kaynakların İçişleri Bakanının izni ile başka bir belediyeye aktarılması sonucunu doğurduğu bildirildi.
 

KARAR OY ÇOKLUĞU İLE ALINDI
 

CHP’nin iptalini istediği maddelerden bir diğeri de ihalelerden yasaklamaya yönelik oldu. İrtibat ve iltisak kavramlarının ihalelere katılmama konusunda gerekçe oluşturamayacağı ifade edildi.

AYM Genel Kurulu, yapılan incelemelerin ardından oy çokluğu ile aldığı kararla üç maddeyi iptal etti. Kayyum atanan belediyelerin işlerinin “zorla” başka belediyelere yaptırılabileceğine yönelik hüküm için AYM, “Kanun koyucunun teröre maruz kalma durumunda süratle karar alınması için olağan karar alma usulü dışında bir usul benimsemesi anlaşılabilir. Ancak belediye başkanının belli suçlar sebebiyle görevden uzaklaştırılması halinde İçişleri Bakanı veya vali tarafından yerlerine görevlendirilme yapılması, belediye hizmetlerinin görülmesiyle doğrudan ilgili değildir” dedi.
Anayasa Mahkemesi, CHP’nin 2018 yılında çıkarılan ve terör örgütleriyle “iltisaklı veya irtibatlı” bulunanların noterliğe kabulünü, arabulucu ve bilirkişi olmasını engelleyen OHAL düzenlemesinin iptal istemini oy çokluğu ile reddetti. 31 Ocak 2018 yılında Resmi Gazete’de yayımlanan 7069 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun ile soyut gerekçelerle kişilerin mesleklerine başlatılmaması hüküm altına alındı. Yasada, noterliğe, arabuluculuğa ve bilirkişiliğe başlayacak kişilerin “terör örgütleri ile irtibatının ve iltisakının olamayacağı” yer aldı.

İltisaklı ve irtibatlı kavramlarının soyut gerekçelere dayandığını ifade eden CHP TBMM Grubu, düzenlemenin iptali için AYM’nin kapısını çaldı. Başvuruda, irtibat ve iltisak kavramlarının içeriğinin belirsiz ve öngörülemez olduğu, kuralların sadece OHAL süresince uygulanmakla kalmayıp sürekli nitelik taşıdığı, kamu hizmetine girme hakkına müdahale teşkil ettiği ve bu müdahalenin temel hak ve özgürlüklerin sınırlanmasına ilişkin ölçütlere uygun olmadığı belirtildi.

Karar için toplanan AYM, oy çokluğu ile başvuruyu reddetti. 14 üye iptal talebinin reddine karar verirken iki üye karara muhalif kaldı. Düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu bildiren ve iptali yönünde oy kullanan AYM üyeleri Engin Yıldırım ve Celal Mümtaz Akıncı ise hazırladığı muhalefet şerhinde, “Kural sadece olağanüstü hal süresince uygulanacak bir düzenleme olmayıp sürekli bir nitelik kazanmıştır” ifadeleri kullanıldı.