Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayı enflasyon verilerini açıkladı.Buna göre enflasyon, eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 2.97, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 35.86, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49.38 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 63.47 olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 26.60 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 97.87 ile konut oldu.
Ana harcama grupları itibarıyla eylül ayında bir önceki aya göre azalan ana grup yüzde -0.88 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, eylül ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 14,21 ile eğitim oldu.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan eylül ayı itibarıyla 27 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 110 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 3.22, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 36.44, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 48.23 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 64.74 olarak gerçekleşti.
YILLIK ENFLASYONDA BAZ ETKİSİ
Yıllık enflasyondaki düşüş, baz etkisiyle gerilemeye devam ediyor. TÜİK'in açıkladığı eylül ayı verisinde yıllık enflasyon, baz etkisiyle yüzde 49.38'e geriledi.
Baz etkisi, iki dönem arasındaki değişim oranı hesaplanırken, değişime referans alınan dönemde (Enflasyonda 12 ay öncesi) sıra dışı bir şekilde artışların ya da azalışların yaşanması durumunda, değişim hesaplandığı döneme yansıyan etkiyi ifade etmek için kullanılır.
Enflasyon bakımından baz etkisini örneklendirmek gerekirse;
2024 yılı Eylül ayı enflasyonu hesaplanırken 2023 yılı Eylül ayına bakılması gerekir. 2023 Easım ayında ortalamalardan daha yüksek bir değişim ortaya çıkmışsa bu veri, 2024 Eylül enflasyonu üzerinde bir gerileme etkisi yaratır.
Devam eden aylarda da baz alınan 12 ay önceki dönemde enflasyon, bugün gerçekleşen enflasyonun daha üzerinde seyrediyorsa baz etkisi nedeniyle yaşanan gerileme de devam eder.
14155,46%0,76
42,69% 0,23
50,15% 0,06
5897,70% 0,71
9533,17% 2,62
