Son olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilen 2018 yılında Siyasi Partiler Kanunu ile Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun’da değişiklik yapan AKP’nin 18 yılda yaptığı değişikliklerin sayısı yüzlerle ifade ediliyor.
Siyasi partiler ve seçim mevzuatında 220 kez değişiklik yapan AKP, yeni yasama yılının açılmasıyla birlikte parlamentonun önüne yeni bir değişiklik paketi daha getirmeye hazırlanıyor.
Birgün'den Hüseyin Şimşek'in haberine göre; iktidarı kaybetmemek için çok sayıda tartışmalı uygulamayı tüm teamülleri ayaklar altına alarak hayata geçiren, bu kapsamda Olağanüstü Hal koşullarında seçim yaptıran, sistemi kendi oy potansiyeline göre düzenleyen AKP, yeni değişiklikleri 1 Ekim’e kadar tamamlamak üzere çalışıyor.
Partiler arasında milletvekili transferine “süre sınırı” getirileceği, seçim barajını düşürerek ittifaklara bağlılığı azaltacağı konuşulan AKP’nin bu çalışmalarına ortağı MHP tam destek veriyor.
İktidarın yeniden değiştirmeye hazırlandığı her iki kanun, hemen her seçim öncesi yapılan değişikliklerle yamalı bohçaya döndü. Seçimlerin sağlıklı ve seçmen iradesini yansıtacak şekilde yapılması amacıyla hazırlanan Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun, AKP iktidara geldikten sonra tam 190 kez değişti.
Bu kanunla ilgili 2003 ve 2005 yıllarında üçer değişiklik yapıldı ve il ve ilçe seçim kurulları ile ilgili yeni düzenlemeler hayata geçirildi. Bu kanundaki asıl büyük değişiklik bir yıl sonra yerel seçimlerin gerçekleştirildiği 2008 yılında yapıldı. TBMM’de yapılan düzenleme ile kanunda 55 madde değişti. Bu süreçte seçim kurullarının, askı sürelerinin, propaganda yöntemlerinin, oy verme usullerinin birçoğunda değişiklik yapıldı. Anayasa referandumunun yapıldığı 2010’da aynı kanunda 44 düzenleme daha hayata geçirildi. 2011’de tek değişiklik yapılırken 2012’deki değişiklik sayısı 19 oldu. 2013’te dört, 2014’te bir, 2017’de üç kez değişen kanun, yeni sisteme geçilen 2018’de ise 57 defa değiştirildi.
İktidar Siyasi Partiler Kanunu’nu ise 18 yılda 30 kez değişti. 2003 yılında partilerin kurulması, üye ve aday olabileceklerin şartları, partilerin kapatılma şartları ile ilgili 10 ayrı değişiklik yaptı. İktidarın bir sonraki değişikliği, sekiz yıl sonra geldi. Genel seçimlerin de yapıldığı 2011 yılında Siyasi Partiler Kanunu’na sekiz tartışmalı hüküm eklendi. Bu hükümler arasında, “Siyasi partilerin adına açılmış banka hesaplarına yapılan bağışlar için ayrıca gelir makbuzu düzenlenmez. AYM tarafından yapılacak mali denetimde şekle ve usule ilişkin eksiklikler, harcamaların kabul edilmemesini gerektirmez. Siyasi partiler amaçlarına ulaşmak için gerekli gördükleri siyasi faaliyetleri kapsamında her türlü harcama yapabilirler” denilen maddeler yer aldı.
Bu değişikliklerin ardından 2013 yılında bir geçici madde eklenen Siyasi Partiler Kanunu’ndaki kapsamlı düzenlemelerden bir diğeri de 2014 yılında yapıldı. İki seçimin yaşandığı 2015’ten bir yıl önce, defter, sicil ve kayıtların tutulma usulünden partilerin devlet yardımlarına çok sayıda konuda sekiz değişiklik yapıldı.
2016 yılında partilerin kesin hesapları yeniden düzenlenirken 2018’de de tüzük ve programlar ile parti faaliyetlerine ilişkin sınırlamalar yeniden şekillendirildi. 2018’de ayrıca siyasi partilerin Cumhurbaşkanı adayıyla bağları konusunda esneklik sağlandı. Siyasi partilerin seçimlerde başka bir siyasi partiyi destekleme kararı almalarını yasaklayan hüküm kaldırıldı.
11347,73%0,30
40,83% 0,12
47,84% 0,95
4431,67% 0,84
7119,18% 0,73
