Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta düzenlenen “Uluslararası Barış ve Güven Forumu”, liderler arası temasların yanı sıra diplomasi kulislerini hareketlendiren dikkat çekici bir iddiayla gündeme geldi. Foruma katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov ile yaptığı görüşmeye, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’in izin almadan dahil olduğu öne sürüldü.
İddia, Rusya merkezli yayın organı RT tarafından gündeme taşındı. Haberde, Pakistan Başbakanı Şerif’in, Vladimir Putin ile ikili bir görüşme gerçekleştirmek için yaklaşık 40 dakika bekletildiği, ancak bu sürede Putin’in gelmemesi üzerine Şerif’in Erdoğan, Putin ve Berdimuhamedov arasındaki görüşmeye dahil olduğu ileri sürüldü.
Zirvede dikkat çeken oturma düzeni
Aşkabat’taki zirvede çekilen görüntüler, sosyal medyada ve diplomatik çevrelerde geniş yankı uyandırdı. Görüntülerde Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Berdimuhamedov’un yan yana, aynı koltuk diziliminde oturduğu; Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’in ise tekli bir koltukta, ayrı bir konumda yer aldığı görüldü.
Bu görüntü, özellikle Pakistan medyasında ve uluslararası diplomasi kulislerinde “protokol dışı bir durum” ve “soğuk mesaj” olarak yorumlandı. Oturma düzeninin, liderler arasındaki görüşme planlaması ve diplomatik hiyerarşi açısından alışılmışın dışında olduğu değerlendirmeleri yapıldı.
Rus basınından çarpıcı iddia
RT’nin haberinde, Şerif’in Putin ile planlanan ikili görüşme için uzun süre beklediği ancak görüşmenin gerçekleşmemesi üzerine, Erdoğan ile Putin arasındaki görüşmeye önceden planlanmadan katıldığı iddia edildi. Haberde, bu katılımın resmi protokol kapsamında mı yoksa anlık bir girişim mi olduğu sorusu açık bırakıldı.
Rusya, Pakistan ve Türkmenistan taraflarından iddialara ilişkin resmi bir açıklama yapılmazken, Türk tarafı da konuya dair herhangi bir doğrulama ya da yalanlama paylaşmadı.
Diplomasi kulislerinde “protokol ihlali” tartışması
Uzmanlar, iddianın doğru olması halinde bunun diplomatik teamüller açısından son derece sıra dışı bir durum olacağına dikkat çekiyor. Uluslararası zirvelerde liderler arası görüşmelerin, önceden belirlenmiş protokol ve programlar çerçevesinde gerçekleştiği; izinsiz ya da plansız katılımların ise diplomatik krizlere yol açabileceği vurgulanıyor.
Öte yandan bazı yorumcular, Şerif’in görüşmeye dahil olmasının bilinçli bir diplomatik hamle olabileceğini, Pakistan’ın bölgesel dengelerde daha görünür olma arayışıyla hareket etmiş olabileceğini savunuyor.
Resmi sessizlik sürüyor
İddiaların gündeme gelmesinin ardından gözler Ankara, Moskova ve İslamabad’a çevrilirken, taraflardan henüz resmi bir açıklama gelmiş değil. Diplomasi kaynakları, konunun perde arkasının ancak yapılacak açıklamalarla netlik kazanabileceğini belirtiyor.
Aşkabat’taki zirve, bu iddia nedeniyle yalnızca “barış ve güven” başlıklarıyla değil, uluslararası diplomasi kuralları ve protokol tartışmalarıyla da hafızalara kazınmış durumda.
14155,46%0,76
42,69% 0,23
50,15% 0,06
5897,70% 0,71
9533,17% 2,62
