CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, AKP iktidarının tarım politikalarının çiftçileri ciddi bir çıkmaza sürüklediğini ve çiftçilerin son 20 yıl içinde bankalara olan borçlarının 132 kat arttığını belirterek, "2024 yılı, AKP iktidarının tarım politikalarının çiftçiler üzerinde olumsuz etkilerini en ağır şekilde hissettirdiği bir kara yıl olarak kayıtlara geçmiştir" dedi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, AKP iktidarının uyguladığı yanlış, plansız ve öngörüsüz tarım politikalarının sonucunda 2024 yılının çiftçiler için kara bir yıl olduğunu belirtti. Çiftçilerle birlikte açıklama yapan Gürer, son 20 yılda çiftçinin borç yükünün hızla artığını belirterek, “2004 Aralık ayında çiftçinin toplam borcu 5 milyar 279 milyon 889 bin TL iken, 2024 Haziran ayında bu borç miktarı 699 milyar 873 milyon 975 bin TL'ye ulaşmıştır. Bu durum, çiftçinin borçlarının yaklaşık 132 kat arttığını göstermektedir. Aynı dönemde döviz kuru dikkate alındığında, çiftçinin borcu 2004 yılında 3 milyar 907 milyon 326 bin 667 dolar iken, 2024 yılında 20 milyar 628 milyon 344 bin 934 dolara yükselmiştir. Bu, çiftçinin borcunun ABD doları cinsinden yaklaşık yüzde 428 oranında arttığını göstermektedir. Çiftçinin borç yükü döviz bazında da önemli ölçüde artmıştır” şeklinde konuştu.
Çiftçilerin bankalara zamanında ödeyemediği ve bankalar tarafından takibe alınan kredi borçlarında da artış yaşandığını belirten Gürer, “2004 yılında 210 milyon 741 bin TL olan takipteki borç miktarı, 2024 Haziran ayında 2 milyar 596 milyon 753 bin TL’ye ulaşmıştır. Bu, takipteki borçların yaklaşık 11 kat arttığını göstermektedir” dedi.
Gürer'in AKP'nin yanlış tarım politikalarıyla ilgili yaptığı açıklama şöyle:
2024 yılı çiftçilerin kara yılı oldu
"2024 yılı, AKP iktidarının tarım politikalarının çiftçiler üzerinde olumsuz etkilerini en ağır şekilde hissettirdiği bir kara yıl olarak kayıtlara geçmiştir. Kuraklık ve sulama suyu yetersizliği, lahana ve pancar gibi tarla ürünlerinin yanmasına yol açmıştır. Üretim maliyetlerinin altına düşen ürün fiyatları, özellikle domates, yazlık patates, karpuz ve kavun gibi ürünlerin hasat edilmeden tarlada kalmasına neden olmuş; bu durum ciddi bir israf kaynağı yaratmıştır. Ayrıca buğday, arpa, çay ve fındık gibi stratejik tarım ürünlerinde açıklanan düşük alım fiyatları, çiftçileri ekonomik bir çıkmazın içine sürüklemiştir. Hayvancılıkla uğraşan üreticiler ise maliyetlerini karşılamayan çiğ süt fiyatları nedeniyle süt ineklerini kesime göndererek üretimden kopma noktasına gelmiştir. Mazot, gübre ve enerji maliyetlerindeki artışlar, çiftçilerin üzerindeki baskıyı daha da artırarak tarımsal faaliyetlerini sürdürmelerini neredeyse imkansız hale getirmiştir. Bu zorlu koşullar altında birçok çiftçi, arazilerini ipotek ederek kredi kullanmak zorunda kalmış ve üretimin içinde kalmaya çalışmıştır. Ancak, ürünlerinin değer bulmaması ve kuraklık gibi olumsuzluklar nedeniyle zarar eden üreticiler, finansal açıdan batma noktasına ve arazilerini kaybetme noktasına gelmiştir.
Zengine af var, çiftçiye borç erteleme yok
Bu af yasaları genellikle büyük şirketlere yönelik yapılmaktadır. Ülkemizin gıda güvenliğini sağlayan ve üretimin temel taşı olan çiftçilerimize bir avuç şirkete gösterilen ayrıcalık gösterilmemektedir. Çiftçilerimiz, yüksek faiz oranları ve dalgalanan ekonomik koşullar altında giderek artan borç yüküyle karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle değişken faiz uygulamaları nedeniyle çiftçilerin mali durumunu daha da zorlaştırmakta ve borçlarını ödeme güçlüğü çekmelerine yol açmaktadır. Kredi faizlerindeki artışlar, çiftçilerin zaten sınırlı olan gelirlerini daha da eritmekte, onları borç batağına sürüklemekte ve tarımsal üretimde sürdürülebilirliği tehlikeye atmaktadır.
Bu bağlamda, büyük şirketlere 14 kez vergi affı getiren AKP iktidarı çiftçilerimizin borç faizlerini bir kereye mahsus silmeli ve borç taksitlerini 2027 ocak ayında ödenmeye başlayacak şekilde ertelemelidir. AKP iktidarının geçmişte sıkça başvurduğu vergi affı yasalarının bir benzerinin, tarım sektöründe zor günler geçiren çiftçilerimiz için de uygulanması elzemdir."
Gürer, çiftçileri için TBMM'ye iki kanunu teklifi sundu
Gürer, çiftçilerin mali zorluklardan kurtulması için TBMM'ye iki ayrı kanun teklifi sundu. İlk teklifte, T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve diğer kamu bankaları ile Tarım Kredi Kooperatiflerinden alınan tarımsal kredilere tahakkuk ettirilen faizlerin Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanması ve ana para borçlarının Ocak 2027’ye kadar ertelenmesi öngörülüyor. Ayrıca, bu kredilere ilişkin başlatılan idari ve kanuni takip işlemlerinin durdurulması da teklifin önemli bir parçasını oluşturuyor.
Gürer’in sunduğu diğer kanun teklifi ise, tarımsal üretimin yanı sıra esnaf ve sanatkarların da desteklenmesini hedefliyor. Teklif, Tarım Kredi Kooperatifleri veya Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi aracılığıyla kamu sermayeli bankalardan kullanılan kredilerde değişken faiz uygulamasının kaldırılmasını içeriyor. Gürer, bu kredilere ilişkin borçların, kredinin verildiği tarihte geçerli olan faiz oranı üzerinden sabitlenerek ödenmesini öneriyor. Bu adımlar, çiftçilerin ve esnafın borç yükünü hafifletmeyi ve üretimin sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçlıyor.