AKP iktidarı 2023 Genel Seçimlerine kadar uyguladığı düşük faiz politikasın seçimlerin ardından rafa kaldırdı. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Nas var Nas” çıkışıyla başlayan hızla düşen faiz yüzde 8,5’da sonlandı. Genel Seçimlerin ardından arka arkaya 5. kez faiz artırımı uygulandı. Seçimlerden önce yüzde 8,5 olan faiz Merkez Bankası’nın bugün düzenlenen Para Politikaları Kurulu toplantısında yüzde 40’a yükseltildi.
NAS İNADI RAFA KALKTI
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Nas var Nas’ çıkışını yaptığı 19 Aralık 2021 tarihi sonrası yüzde 14 seviyesinde olan faiz hızla yüzde 8.5’e kadar düşürüldü. Yüzde 19’luk faiz döneminde dolar 7 lira seviyesindeydi. Faizin yüzde 8.5’e düşürüldüğü dönemde ise dolar kuru rekor üstüne rekor kırarak 23 lira seviyesine ulaştı. Döviz kurlarının artışı enflasyonu tetikledi. Yükselen enflasyon nedeniyle alım gücü düşen yurttaşlar pazarda markette en temel ürünlere dahi ulaşamaz hale geldi. Merkez Bankası’nın faizi Kasım ayında yüzde 40’a yükselttirken dolar kuru ise 28 lira bandından işlem görüyor.
YANLIŞLIKLAR HALKA YÜKLENDİ ARKA ARKAYA FAİZ ARTTIRILDI
Kendi politikalarındaki yanlışlıklar nedeniyle bozulan ekonominin faturasını halka yükleyen AKP iktidarı genel seçimler sonrası vergilere zam üstüne zam yaptı. Seçim sonrası değişen kabinede Hafize Gaye Erkan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlığı’na Mehmet Şimşek ise Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atandı. 14 Mayıs ve 28 Mayıs’taki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Nas’ inadı rafa kalktı. Rafa kalkan nas sonrası faiz önce yüzde 15’e sonra yüzde 17’ye getirildi. Merkez Bankası’nın faiz artırırım kararları Ağustos toplantısından sonra sertleşti. İvme kazanan faiz artışları önce yüzde 25’e ardından yüzde 30’a sonrasında ise yüzde 35’e yükseldi. Merkez Bankası Kasım ayı faiz kararında ise 500 baz puan artırarak yüzde 40 seviyesine çekti.
“SIKILAŞMA YAKINDA TAMAMLANACAK”
Karar metninde, parasal sıkılaştırma hızının yavaşlatıldığına ve sıkılaştırma adımlarının kısa bir zaman diliminde tamamlanacağına vurgu yapılırken; “Dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine önemli ölçüde yaklaşıldığını değerlendirmiştir” denildi.
Toplantıdan sonra yapılan açıklamada şöyle denildi:
“Para Politikası Kurulu (Kurul) politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 35’ten yüzde 40 düzeyine yükseltilmesine karar vermiştir.
Ekim ayında bir miktar gerileyen manşet enflasyon son Enflasyon Raporu’nda sunulan görünümle uyumlu seyretmektedir. Yurt içi talebin mevcut seviyesi, hizmet fiyatlarındaki katılık ve jeopolitik riskler enflasyon baskılarını canlı tutmaktadır. Öte yandan, yakın döneme ilişkin göstergeler, parasal sıkılaştırmanın finansal koşullara yansımasıyla yurt içi talepteki dengelenmenin başladığına işaret etmektedir. Kurul, enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında sınırlı bir iyileşmenin başladığını da değerlendirmektedir. Dış finansman koşullarındaki iyileşme, rezervlerde süregelen artış, talepteki dengelenmenin cari işlemler hesabına desteği ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin artması, döviz kuru istikrarı ve para politikasının etkinliğine güçlü katkıda bulunmaktadır. Bu çerçevede, aylık enflasyonun ana eğiliminde düşüş gözlenmektedir.
Kurul, dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine önemli ölçüde yaklaşıldığını değerlendirmiştir. Bu çerçevede, parasal sıkılaştırma hızı yavaşlatılacak ve sıkılaştırma adımları kısa bir zaman diliminde tamamlanacaktır. Fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gerekli parasal sıkılığın ise gerektiği müddetçe sürdürüleceği değerlendirilmiştir.
Kurul, mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirmektedir. Kredi faizlerinin hedeflenen finansal sıkılık düzeyiyle uyumlu olduğu değerlendirilirken, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik düzenlemelerin ve parasal sıkılaşmanın, aktarım mekanizmasını güçlendirmeye ve bankacılık sisteminin fonlama kompozisyonunu iyileştirmeye devam edeceği öngörülmektedir. Kurul, faiz kararlarının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdürecektir.
Kurul politika kararlarını, parasal sıkılaştırmanın birikimli ve gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirlemeye devam edecektir.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.
Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.”