Yap-işlet-devret modeliyle inşa edilen köprü ve otoyollar için garanti ödemeleri yapılıyor. Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu’nu işleten Otoyol AŞ ortaklığına 2020 yılının ilk yarısında geçiş garantisi sağlanamadığı için ödeme yapıldı.
Salgın tedbirleri kapsamında Mart-Haziran arasında şehirlerarası geçiş kısıtlandı böylece paralı köprü ve otoyollardan araç geçişi olmadı. Ancak geçiş garantili bu yolların sayaçları işlemeye devam etti. Yani yurttaşın geçmediği yolun parası ödenmiş oldu.
Salgın döneminde bu ödemelerin ertelenmesi talep edilirken Habertürk'ten Olcay Aydilek'in haberine göre 3. Köprü’nün ardından Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu’na, 2020 yılının ilk yarısına ilişkin “garanti” ödemesi olarak 1 milyar 750 milyon liralık bir ödeme gerçekleştirildi.
GEÇİŞ BEDELİ NE KADAR?
Osmangazi Köprüsü yap-işlet-devret usulüyle 22 yıl boyunca Otoyol AŞ tarafından işletilecek. Karşılığında ise şirkete araç başına 35 dolar artı KDV bedelle yıllık 14 milyon 600 bin adet araç geçiş garantisi bulunuyor. Buna karşılık otomobiller için köprüden geçiş bedeli 117,9 TL ile garanti bedelinin altında.
KİMİN BU OTOYOL AŞ?
Otoyol AŞ 6 şirketin ortaklığından oluyor. Bu şirketler kendileri gibi ortaklıklarla ülkenin dört bir yanındaki ‘mega projelerin’ de sahipleri. İşte o şirketler, ortaklıklar ve projeleri:
1- NUROL İNŞAAT
Ülkede konut yapımı deyince akla ilk gelen şirketlerden biri olan Nurol İnşaat aynı zamanda Marmaray projesinin de üstlenicisi. Şirket Cengiz, Dolsar ortaklığı ile Mardin Dargeçit’te bulunan Ilısu Barajı’nı da yapıyor.
2- ÖZALTIN HOLDING
Şirketin başlıca projeleri yol ve baraj inşaatlarından oluşuyor. Bingöl’de Kiğı Yedisu barajı ve HES projesinin yanı sıra Cengiz İnşaat ortaklığıyla Kalehan Enerji adı altında ikinci inşaat şirketi bulunuyor. Kalehan Enerji’nin Bingöl ve Elazığ’da HES projeleri var. Bunlar Beyhan 1, Beyhan 2, Aşağı Kaleköy ve Yukarı Kaleköy Barajı ve HES projesi.
3- MAKYOL İNŞAAT
Yat limanından tünele, metro inşaatından otoyola çok sayıda projenin sahibi. Şirket, Kaş yat limanı, Kasımpaşa Hasköy Caddesi Tüneli, Şile-Ağva yolu, İstanbul 4. Levent Metrosu inşaatlarını yaptı. Öte yandan Yüksel İnşaat ve Astaldi ortaklığıyla Kadıköy-Kartal metro hattının inşaatını da yaptı.
4- ASTALDI
Aslında İtalyan firması olan Astaldi, Türkiye’de çok sayıda projesinin ya ortaklarından ya da sahibi. Başta 3’üncü Köprü ve Kuzey Çevre Otoyolu olmak üzere Ankara Etlik Entegre Sağlık Kompleksi, Kadıköy-Kartal metro inşaatı, Haliç metro geçiş köprüsünü yaptı.
5- YÜKSEL İNŞAAT
Şirket, ülkenin çeşitli yerlerinde 15 tane baraj ve HES projesinin sahibi. Astadi ve Makyol ile Kadıköy-Kartal metrosunun inşaatçısı. Yüksel inşaat ayrıca TOKİ inşatlarının da önemli firmalarından.
6- GÖÇAY İNŞAAT
Şirketin en büyük yap işlet devret projesi Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu. Pek çok otoyolu projesinde adı geçen şirket Malatya Kuzey Çevre yolunun da üstlenicisi.
FATİH ALTAYLI: KÖPRÜDEN GEÇİRDİLER
Bu duruma tepki gösteren Fatih Altaylı, 'Köprüden geçirdiler' başlıklı yazısında ilaç firmalarına ve medikal firmalarına ödeme yapmayan iktidarın geçiş garantilerini ödemesine 'Anlaşılan ilaca para yok ama köprüye para çok.' diye tepki gösterdi.
Altaylı'nın yazısı şöyle:
Salgının başlangıç döneminde millet evine kapanır ve sonrasında mecburen kapatılır ve sokağa çıkma yasakları ve şehirlerarası yolculukları kısıtlama getirilirken şunu sordum:
“Salgın bir mücbir sebep olarak gösterilip, bu yol ve köprülere yapılacak olan ödemeler ertelenecek mi?”
Tabii ki bir yanıt alamamıştım.
Yanıt dün geldi.
Sadece Osmangazi Köprüsü’nün ilk 6 aylık garanti farkı için 1 milyar 750 milyon TL ödendi müteahhit işletmecilere.
Madem herkes eski para karşılığını da söylüyor benim neyim eksik, “Eski para ile 1 katrilyon 750 trilyon TL” ödeme yapılmış oldu. 6 ay için.
Bir önceki yılın yani 2019’un aynı dönemi ödenen paradan yaklaşık 350 milyon TL daha fazla. Eski para ile 350 trilyon daha fazla.
Daha bir altı aylık ödeme var. O da 2021 Mart’ında ödenecek.
O da üç aşağı beş yukarı buna yakın, belki biraz altında olur.
Yani yıllık 3.5 milyar, eski yara ile 3.5 katrilyon.
Anlaşılan ilaca para yok ama köprüye para çok.