Yıl sonunda baz etkisi dolayısıyla düşmesi beklenen enflasyonda mart itibarıyla yüzde 61.14'e ulaşılırken, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin “Ne yaptığımızı biliyoruz” açıklamalarına karşılık zirve tahminleri yüzde 80'lere kadar ulaşıyor. Sözcü'den Sayime Başçı'nın haberine göre; Türkiye'nin iç dinamikleri dışında Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklı riskler, enflasyon tahminlerini de yukarı taşırken, yılın önemli bir bölümünde ortalamaların yüzde 45-60 arasında kalması bekleniyor.
ÜFE'DE REKOR
Son iki yılda asimetrik bir yükseliş kaydedilen Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi'nde (Yİ-ÜFE) pandeminin Türkiye'deki başlangıcı olan 2020 Mart ayında yüzde 8.50 olan oran 2021 Mart ayında yüzde 31.20'ye ulaşırken, 2022 Mart ayında ise yüzde 114.97 ile bir rekora imza atmıştı. Üretici maliyetlerindeki bu rekorların gelecek aylarda da tüketiciye yansıması ile açıklanacak nisan verisinde yeni bir rekor tazelenmesi bekleniyor. QNB Finansbank yayınladığı tahminlerinde “Yıllık tüketici enflasyonu mart ayında yüzde 61.1'e çıktı. Manşet enflasyonun kasım ayına kadar yükselişini sürdürerek yüzde 80 civarına ulaştıktan sonra, baz etkisi ile seneyi yüzde 60 civarında tamamlayacağını tahmin ediyoruz” öngörüsü yapıldı.
SIKINTILAR SÜREBİLİR
Kur geçişkenliği, küresel emtia fiyatlarındaki yükseliş, ortodoks olmayan politika kararları ve zayıf para biriminin enflasyonu tetiklediğine dikkat çekilen JP Morgan raporunda ise “Küresel emtia fiyatları yüksek seyrini koruyabilir ve tedarik zincirinde sıkıntılar devam edebilir. Enflasyonun yılsonuna kadar yüzde 65 civarında seyretmesini bekliyoruz” değerlendirmesi yapıldı.
Mücadele yaklaşımı yanlış
– Yıla dair ekonomik değerlendirmelerin yer aldığı TÜSİAD raporunda enflasyonda kalıcı düşüşü dizayn edecek politikaların uygulanmadığı belirtilerek, “Enflasyonla mücadele tarafında da ‘kur geçişkenliği biterse enflasyon düşer' kapsamında çok da doğru olmayan bir yaklaşım mevcut. Yılın önemli bir kısmında yıllık enflasyonun %60-70 bandında seyredeceğini, yıl sonunda ise baz etkisi ile %45'lerde kapatacağını hesaplıyoruz” denildi. Raporda yakın vadede TCMB politikalarının yarattığı belirsizliğe ek olarak Rusya-Ukrayna Savaşı'nın emtia fiyatları üzerindeki etkisinin enflasyon görünümünü bir kere daha bozduğuna dikkat çekildi.