Türkiye'de dün Antalya'nın Manavgat ilçesinin yanı sıra Adana, Osmaniye, Muğla'nın Datça, Milas, Köyceğiz ile Marmaris ilçeleri, Kocaeli, Mersin, Elazığ, Hatay, Kırıkkale, Kayseri, Kütahya, Aydın'ın Didim, Antalya'nın Alanya ve Ankara'nın Polatlı ilçelerinde orman yangınları çıktı. Bu yangınların bir kısmı söndürüldü. Bir kısmı ise özellikle Adana ve Mersin'de mahallelere kadar ulaşıp evlere zarar verdi.
Türk Hava Kurumu'nun 6 yangın söndürme uçağı hangarda çürürken, yangınlara Rusya'dan 153 gün için 203 milyon liraya kiralanan 3 yangın söndürme uçağı ile müdahale edildi.
ÜÇ YILLIK İNAT
THK’nın hazır uçaklarını kullanmamakta direnen Türkiye, 3 yıldır orman yangınlarıyla havadan mücadelede planladığı kadar uçak bulamıyor. 2019 yılında hiç uçaksız bir sezon geçiren Türkiye büyük kayıplar vermişti. Geçtiğimiz yıl Bakanlık 4 uçak için ihaleye çıktı ancak 2 uçak tedarik edebildi. Bu yıl da 5 uçak için ihale yapıldı ancak sadece 3 tane bulunabildi.
Bakanlık, yaz döneminde yaşanacak orman yangınlarıyla mücadele için 5 amfibik uçak kiralamak üzere ilk ihaleyi 29 Ocak’ta düzenledi ancak çok yüksek teklifler geldiği gerekçesiyle iptal etti. 9 Mart’ta ihale yenilendi. İhalenin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya’da bizzat Putin’le incelediği, Bakan Bekir Pakdemirli’nin test ettiği Beriyev-200 tipi Rus uçaklarını getirecek firmaya verildiği ortaya çıktı.
İhaleye 4 firma ve ortaklık katıldı ancak anlaşılmaz şekilde en pahalı teklifi veren ihaleyi aldı. İhale Türk Hava Kurumu ile CMC iş ortaklığına verildi. Ortaklığın getireceği 3 uçağa, 1 Haziran-31 Ekim arasındaki 153 gün için toplam 203 milyon TL ödeme yapılacaktı.
TÜRKİYE 40 GÜN UÇAKSIZ KALDI
Ancak büyük bir sorun yaşandı. 1 Haziran’da gelmesi gereken uçaklar gelmedi. THK’nın uçakları Ankara Etimesgut’ta yatarken, Türkiye yangın sezonuna uçaksız girdi. Antalya'da, Datça'da, Artvin'de, Manisa'da, Mersin'de, Osmaniye'de, Pamukkale'de, İzmir'de ormanlar alev alev yandı. Elazığ'daki yangın 5-6 gündür devam etti. Ancak Türkiye bir tek yangın uçağı dahi tedarik edemedi. İlk uçağın gelmesi Temmuz ayı ortasını buldu. En az 40 gün boyunca hektarlarca orman kül oldu.
THK'nın sadece işletme ruhsatı ve uçakların bakımına destek olup küçük bir komisyon alacağı ama asıl gelirin, CMC Savunma Sanayi A.Ş. tarafından tahsil edileceği belirtiliyor.
Geçtiğimiz yıl aynı firmadan kiralanan Beriyev 200 tipi aynı 2 uçağa 120 gün için 84 milyon TL kira ödenmişti. Her bir uçağın günlük kiralama bedeli 350 bin lirayı aşıyordu.
Bu yıl ise kiralanan 3 uçağa 153 gün için 203 milyon 107 bin lira ödenecek. Her bir uçak için kiralama maliyeti 67.7 milyon lira olacak. Yani günlük kira bedeli bir yılda 350 bin liradan 442 bin TL’ye çıktı. Fark yüzde 26’yı buldu.
THK KENDİ UÇAKLARIYLA KATILAMIYOR
Yaklaşık 30 yıl orman yangınlarıyla başarıyla mücadele eden THK, iki yıldır kendi uçaklarıyla ihalelere katılamıyor. THK’nın elindeki uçaklar 4 bin 900 litre su kapasiteli ancak iki yıldır şartnameye minimum 5 bin litre şartı konuluyor. 100 litre bahane edilerek yerli imkan çöpe atılıyor.
CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin yaptığı açıklamada, şunları söyledi:
'630 milyon lira yazlık saray yerine kaç yangın söndürme uçağı alınabilirdi? Koskoca ülkede 5 tane söndürme uçağı var Sarayın 9 özel uçağı varken, her bakana özel uçak tahsis edilmişken, yangın uçağı alınmıyor.'
11105,90%0,85
41,59% 0,01
48,83% 0,01
5190,44% 0,61
8480,18% 1,46
