CHP Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim olmak üzere yükseköğretime kadar olan tüm kademelerdeki öğrencilere bir öğün ücretsiz yemek verilmesi için kanun teklifi verdi.
Yükselen enflasyon ve okula başlama maliyetlerini vurgulayan Yıldırım-Kara, kanun teklifinin gerekçesinde şunları belirtti: “Gün geçtikçe kötüleşen ekonomik koşullar ve artan maliyetlerden ötürü yeni başlayan 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında dar gelirli aileler, çocuklarının sağlıklı beslenmesini sağlayabilmek konusunda güçlükler yaşamaktadır.
Ülkemizde gıda enflasyonunun rekor seviyeye ulaşmasıyla birlikte kırtasiye, ulaşım ve giyim masrafları da göz önünde bulundurulduğunda derinleşen yoksulluk karşısında aileler ve öğrenciler çaresiz kalmaktadır. Yeterli besini alamayan öğrenciler bedenen ve ruhen zarar görmekte, okula ve derse olan devamlılıkları azaltmaktadır. Buna istinaden hem temel hakkı olan beslenmeden hem de eğitimden yoksun kalmaktadır. Ağustos 2023 TÜİK verilerine göre, eğitim harcamalarında yıllık yüzde 48,61 oranında bir artış yaşanırken gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yıllık yüzde 72,86 oranında bir artış yaşanmıştır. Yapılan araştırmalara göre; 2022 yılında okul öncesi için okula başlama maliyeti 4.615,8 TL iken 2023 yılında 9.037,78 TL olmuştur. İlkokul öğrencileri için bu rakam 2022 yılında 7.550,1 TL olup 2023 yılında 10.770,76 TL’ye yükselmiştir.
Ortaokul öğrencileri için ise 2022 yılında maliyet 8.047,4 TL iken 2023 yılında 10.963,46 TL’ye yükselmiş ve son olarak lise öğrencileri için 8.296,6 TL’den 12.578,65 TL’ye yükselmiştir. Belirtilen rakamlar içerisinde, okula zorunlu alınan bağışlar, sınıfların düzenlenmesi için toplanan paralar, velilerin çocuklarına verdikleri harçlıklar bulunmamaktadır. Bu harcamalar da göz önünde bulundurulduğunda, özellikle alt ve orta gelir düzeyindeki ailelere, okul giderleri ciddi bir yük olacaktır.”
TÜRKİYE’DE 14,8 MİLYON İNSAN YETERLİ BESLENEMİYOR
Gerekçede Millî Eğitim Bakanlığı’nın okul öncesi eğitimde sunduğu ücretsiz öğün uygulamasının kaldırılmasına dikkat çeken Hatay Milletvekili, “2022 yılında sivil toplum kuruluşlarının ve kamuoyunun tepkisi üzerine Temel Eğitim Genel Müdürlüğünün 25.01.2023 tarih ve 69277232 sayılı makam onayı ile çıkan genelge kapsamında okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden tüm çocuklara haftanın 5 günü, günlük bir öğün beslenme verilmesi için uygulamalar başlatılmıştır. Her ne kadar Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 2023-2028 Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nda okul öncesi eğitim programlarında ücretsiz olarak sunulan beslenme hizmetlerinin yaygınlaştırılması hedef olarak belirlense de 2022-2023 eğitim öğretim döneminin ikinci yarısı sürdürülen bu uygulama, herhangi bir kamuoyu bilgilendirmesi yapılmadan kaldırılmış, anaokullarında öğrencisi bulunan velilere beslenme listeleri gönderilmeye başlanmıştır. Birleş Milletler Dünya Gıda Programı’nın 6 Haziran tarihinde web sitesi aracılığıyla gerçek zamanlı olarak paylaştığı “Açlık Haritası”na göre Türkiye nüfusu 82,3 milyon olarak gösterilirken yine aynı veriler neticesinde ülkemizde 14,8 milyonu yeterli beslenememektedir. 5 yaş altı çocukların yüzde 1,7’sinin akut yetersiz beslenme sorunu varken yüzde 6’sının ise kronik yetersiz beslenme sorunu mevcuttur.” dedi.
BÜTÇE ÖĞÜN YERİNE ÇEDES GİBİ PROJELERE AYRILIYOR
Bütçenin doğru şekilde düzenlenmesi gerektiğini ifade eden Yıldırım-Kara, “6 Şubat depremleri öne sürülerek öğrencilere verilmesi gereken bir öğün yemek için bütçe konusunda sıkıntılar yaşandığının ifade edilmesi gerçeklerle uyuşmamaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından hazırlanan “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum” (ÇEDES) gibi Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda hayata geçirilmesi planlanan ve “manevi danışman” atayan projeler yerine öğrencilerin en azından tek öğün okulda beslenmesini sağlayacak planlamalara bütçe ayarlanmalıdır.” dedi.
Nermin Yıldırım Kara’nın verdiği kanun teklifinin maddeleri şu şekilde:
MİLLİ EĞİTİM TEMEL KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 2- Okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim veren Devlet okullarında Sağlık Bakanlığının öğrenciler için belirlediği besin gereksinimleri dikkate alınarak tüm öğrencilere her gün bir öğün ücretsiz yemek verilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelik ile belirlenir.”
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.