(ANKARA) - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin İran’ın başkenti Tahran’da suikast sonucu öldürülmesinin ardından Orta Doğu’da tırmanan gerilimini ve çıkması olası bölgesel savaşları tartışmak amacıyla toplandı.
BMGK üyesi ülkeler, Haniye'nin İran'da öldürülmesinin ardından bölgedeki gerilimin artıp artmayacağı konusunu tartışmak amacıyla dün acil toplantı düzenledi. Üye ülkeler, Haniye’nin suikast sonucu öldürülmesini kınarken Orta Doğu'da topyekûn bir savaşın önlenmesi için diplomatik çabaların arttırılması gerektiğini vurguladı.
Haniye suikasti, Hizbullah lideri Şükrü’nün öldürülmesinin hemen ardından gerçekleşti
BMGK'nın toplantısında, Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas ve İran, Haniye'nin suikast sonucu öldürülmesinden İsrail'i sorumlu tuttu. Buna karşın İsrail, Tahran'daki saldırının sorumluluğunu kabul etmeye yönelik resmi bir açıklama yapmadı.
Haniye'nin kaldığı konuta yönelik hava saldırısı düzenlenerek öldürülmesi, İsrail'in, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a düzenlediği bir hava saldırısında Hizbullah'ın en üst düzey askeri komutanı Fuat Şükrü’yü öldürmesinin hemen ardından gerçekleşti. İsrail, Şükrü’nün ölümünü doğrularken düzenlenen saldırının sorumluluğunu da üstlendi. İsrail, bu saldırıyı, İsrail’in kontrolündeki Golan Tepeleri'nde Arap Dürzi toplumundan 12 çocuk ve gencin ölümüne neden olan roket saldırısına misilleme olarak yaptığını bildirdi.
Filistin, dünyayı, İsrail’i durdurmaya çağırdı
Orta Doğu’da artan gerilime yönelik toplanan BMGK’de, Filistin, dünyayı İsrail'in "Orta Doğu'yu uçuruma sürüklemesini" durdurmaya çağırdı. Filistin Devleti’nin BM Gözlemci Yardımcısı Feda Abdelhady Nasser, "İsrail onca yıldır Filistinlilere baskı uyguluyor, eziyet ediyor ve katlediyor ve bölgemizin uzun süredir istikrarını bozuyor" dedi.
Haniye'nin öldürülmesinin yanı sıra "Gazze'de dehşet ve cehennem içinde geçen 300 gün boyunca 130 binden fazla Filistinli çocuk, kadın ve erkeğin öldürülmesi ve yaralanması" konusunda hesap verilmesi çağrısında bulunan Nasır, "Bu, durdurulmalıdır, uluslararası toplumun yapması gereken bir seçim var ve bu seçim barış ve güvenlik için olsun. İsrail'in hepimizi uçuruma sürüklemesine izin vermeyin" diye konuştu.
İran, Haniye suikastine karşılık vereceklerini söyledi
İran da Hamas liderinin Tahran'da öldürülmesi karşısında İsrail’e "mutlaka karşılık vereceklerini" ilan etti. İran'ın BM Büyükelçisi Amir Said Iravani, Tahran'ın sürekli olarak azami itidal gösterdiğini ancak Haniye suikastına kararlı bir şekilde karşılık verme hakkını saklı tuttuğunu söyledi. Iravani, BMGK'yi, İsrail'i kınamaya ve yaptırımlarla cezalandırmaya çağırdı. İravani, Haniye'nin öldürülmesinden ABD'yi de sorumlu tutarak, "Stratejik bir müttefik ve İsrail rejiminin bölgedeki başlıca destekçisi olarak ABD'nin bu korkunç suçtaki sorumluluğu göz ardı edilemez. Bu eylem ABD'nin izni ve istihbarat desteği olmadan gerçekleşemezdi" dedi.
ABD: "İran, bölgedeki aktörlere karşı vekâlet çatışmasını tırmandırmamalı"
ABD ise "saldırıyla ilgili herhangi bir bilgisi olmadığını ve daha geniş çaplı bir savaşın ne yakın ne de kaçınılmaz olduğunu" bildirdi. ABD'nin BM Büyükelçi Yardımcısı Robert Wood da İran üzerinde nüfuzu olan üyelere "İsrail ve diğer aktörlere karşı vekâlet çatışmasını tırmandırmaması için İran üzerindeki baskıyı artırmaları" çağrısında bulundu.
İsrail, İran'ın "bölgesel terörizme" verdiği desteğinin kınanmasını istedi
Öte yandan İsrail, BMGK'dan İran'ı "bölgesel terörizme" verdiği destekten dolayı kınamasını ve Tahran'a yönelik yaptırımları arttırmasını istedi. İsrail'in BM temsilci yardımcısı Jonathan Miller, İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Majdal Shams kasabasındaki saldırılara yönelik Hizbullah'ın kınanmamasına tepki gösterdi. "Kendimizi savunacağız ve bize zarar verenlere karşı büyük bir güçle karşılık vereceğiz" diyen Miller, dünyayı İsrail'i desteklemeye çağırdı.
Lübnan da İsrail'in bölgedeki eylemlerinin meşru müdafaa eylemleri olduğu iddiasına karşı çıktı. Lübnan'ın BM Temsilcisi Hadi Hachem, konuya ilişkin, "İsrail'in gerçek amacı, çatışmaları uzatmak ve tırmandırmaktır. Gazze'de on binlerce çocuğun katilinin, işgal altındaki Suriye Golan'ındaki çocuklar için gözyaşı dökmesi ise ironiktir" dedi. Bunun yanı sıra Hachem, BMGK'yı Orta Doğu'daki bir çatışmanın küresel yansımaları olacağı konusunda uyardı.
Ortadoğu’da topyekun savaş endişesine karşılık ateşkes çağrısı
Bunun yanı sıra, Haniye’nin suikast sonucu öldürülmesini kınayan ülkeler arasında Çin, Rusya ve Cezayir yer aldı.
ABD, İngiltere ve Fransa, İran'ın bölgedeki "istikrarsızlaştırıcı aktörlere verdiği desteği" gündeme getirirken, Japonya Orta Doğu'da topyekûn bir savaştan endişe duyduğunu dile getirdi.
Londra'nın BM Büyükelçisi Barbara Woodward Gazze'de derhal ateşkes yapılması çağrısını yineledi. Woodward, İsrail ve Hamas'ın, güvenli bir İsrail ve egemen bir Filistin devletini içeren iki devletli bir çözümle sonuçlanacak bir barış sürecine yeniden başlamaları gerektiğini söyledi.