99 YIL ÖNCE BUGÜN TÜRK TARİHİNİN SEYRİ DEĞİŞTİ

Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk, Çankaya’da yakın çalışma arkadaşlarına “Efendiler, yarın Cumhuriyeti ilan ediyoruz” dedi.

TÜRKİYE 29.10.2022 11:09:00 0
 99 YIL ÖNCE BUGÜN TÜRK TARİHİNİN SEYRİ DEĞİŞTİ

29 Ekim günü Cumhuriyet'in ilanı kabul edildi. “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” sözü yeni yönetimin meşalesi oldu.
İkinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) toplanmasından iki ay sonra 13 Ekim 1923’te Ankara, Türkiye’nin hükümet merkezi oldu. O güne dek devlet başkanlığı görevi, TBMM başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa tarafından yürütülmüştü. Mustafa Kemal Paşa, 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Çankaya Köşkü’nde arkadaşları için Latife Hanım’a bir sofra hazırlattı. İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa, Kemalettin Sami Bey’in de yer aldığı akşam yemeğinde yaşananları Mustafa Kemal Paşa, Nutuk’ta şöyle anlattı:

‘HİÇ ŞÜPHE ETMEDİM’

“Gece olmuştu... Çankaya’ya gitmek üzere Meclis binasından ayrılırken koridorlarda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve Halit Paşalara rastladım. Ali Fuat Paşa, Ankara’dan hareket ederken bunların Ankara’ya geldiklerini o günkü gazetede ‘Bir Uğurlama ve Bir Karşılama’ başlığı altında okumuştum. Daha kendileriyle görüşmemiştim. Benimle konuşmak üzere geç vakte kadar orada beklediklerini anlayınca, akşam yemeğine gelmelerini, Milli Savunma Bakanı Kazım Paşa vasıtasıyla kendilerine bildirdim. İsmet Paşa ile Kazım Paşa’ya ve Fethi Bey’e de Çankaya’ya benimle birlikte gelmelerini söyledim. Çankaya’ya gittiğim zaman, orada, beni görmek üzere gelmiş bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Beylerle karşılaştım. Onları da yemeğe alıkoydum.

Yemek sırasında: ‘Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz’ dedim. Orada bulunan arkadaşlar, derhal düşünceme katıldılar. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren, nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları görevlendirdim. Yaptığım programın ve verdiğim talimatın uygulanışını göreceksiniz.

Efendiler, görüyorsunuz ki Cumhuriyet ilanına karar vermek için Ankara’da bulunan bütün arkadaşlarımı davet ederek onlarla görüşüp tartışmaya asla lüzum ve ihtiyaç görmedim. Çünkü, onların da aslında ve tabii olarak benim gibi düşündüklerinden şüphe etmiyordum. Halbuki o sırada Ankara’da bulunmayan bazı kişiler, yetkileri olmadığı halde, kendilerine haber verilmeden, düşünce ve rızaları alınmadan Cumhuriyetin ilan edilmiş olmasını bize gücenme ve bizden ayrılma sebebi saydılar.”

‘YAŞASIN CUMHURİYET’
Mustafa Kemal Paşa o gece İsmet Paşa’yla 1921 Anayasası’nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladı. “Türkiye devletinin hükümet şekli Cumhuriyettir.” hükmünün yer aldığı tasarı üzerinde TBMM’de yapılan konuşmalardan sonra saat 20.30’da oturuma katılan 158 üyenin tamamının oyuyla Cumhuriyetin ilanı kabul edildi. Bu ilan “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri ve alkışlarla karşılandı. 

Böylece yeni devletin yönetim biçimi tüm açıklığıyla adını almış oldu. Cumhuriyetin ilanıyla “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” ilkesi de artık devlet yönetiminde en belirgin şekliyle yerini buldu. Ardından cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal Paşa, yaptığı konuşmasını, “Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacaktır” sözüyle bitirdi. 

‘PARLAMENTER REJİM’

Devletin işleyişine göre, cumhurbaşkanı başbakanı atayacak, başbakan da bakanlarını seçip cumhurbaşkanının onayına sunacaktı. Bu uygulamayla, Meclis Hükümeti Sistemi yerine parlamenter rejime geçilmiş oldu. İlk hükümeti kurmakla İsmet İnönü görevlendirilirken Fethi Okyar da TBMM Başkanlığı’na seçildi. Türk halkı, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü Cumhuriyetin ilanını kutladı. 26 Ekim 1924’te yayımlanan kararname ile Cumhuriyetin ilanının 101 pare top atışı ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmasına karar verildi. Karar doğrultusunda 29 Ekim 1924’teki etkinlikler, kutlamaların başlangıcı oldu. Hariciye Vekaleti, 2 Şubat 1925’te bir yasa teklifiyle 29 Ekim’in bayram olmasını önerdi. Teklif, Meclis Anayasa Komisyonu’nca incelendi ve 18 Nisan’da karara bağlandı. TBMM’de teklifin 19 Nisan’da kabul edilmesiyle 29 Ekim, 1925’ten bu yana “Milli Bayram” olarak kutlanmaya başlandı. 

ATATÜRK DİYOR Kİ

“Milli kahramanlık ve bilincin kıymetli eseri olan aziz Cumhuriyetin, bugünkü ve yarınki neslin demir ellerinde her an yükselip sağlamlaşacağına itimadım tamdır.” (1927)
 


Anahtar Kelimeler: BUGÜN TARİHİNİN SEYRİ DEĞİŞTİ
  • BIST 100

    9845,85%-1,06
  • DOLAR

    35,99% 0,08
  • EURO

    37,15% -0,06
  • GRAM ALTIN

    3364,77% 1,73
  • Ç. ALTIN

    5443,25% 1,50

MANSUR YAVAŞ'TAN ÖN SEÇİM KARARI

DİYANET’TEN EKONOMİK KRİZ FETVASI

22 İLDE OPERASYON! TUTUKLAMALAR VAR

ADANA DEMİRSPOR BAŞKANI İSTİFA ETTİ

ÖCALAN'IN 15 ŞUBAT ÇAĞRISI RAFA MI KALKTI? ABDULKADİR SELVİ'DEN FLAŞ TARİH ÇIKIŞI

AKP'Lİ BAŞKAN ZİYARET ETTİĞİ EVE AYAKKABIYLA GİRDİ: TEPKİLERİN ARDINDAN FOTOĞRAFI SANSÜRLEDİ

FATİH ERBAKAN’DAN ERKEN SEÇİM ÇAĞRISI

6 ŞUBAT DAVALARINDAN BİN 475 YILA KADAR HAPİS İSTEMİYLE YARGILANAN CELAL ARIK TAHLİYE EDİLDİ

AKP’DE İKİNCİ BURGER KİNG KRİZİ! İLÇE BAŞKANI İSTİFA ETTİRİLDİ

BAHÇELİ'DEN SAĞLIK DURUMUNA İLİŞKİN İLK AÇIKLAMA

GÜLTEKİN UYSAL: CUMHURBAŞKANI ADAYIYIM

ADANA DEMİRSPOR GALATASARAY MAÇINDA SAHADAN ÇEKİLDİ

BİRGÜN YÖNETİCİSİ GAZETECİLER SERBEST BIRAKILDI

BAKAN TEKİN MÜLAKATI BÖYLE SAVUNDU…

ÜÇLÜ GÖRÜŞME BUGÜN! MANSUR YAVAŞ ÖN SEÇİME GİRMEYECEK Mİ?

BİRGÜN GAZETESİ'NE 3 GÖZALTI

SEMİH YALÇIN BİR KEZ DAHA CHP'Yİ HEDEF ALDI.

EKREM İMAMOĞLU'NDAN BİLİRKİŞİ HAKKINDA SUÇ DUYURUSU

ÖZGÜR ÖZEL: SANDIĞI BİR AN ÖNCE ÖNÜMÜZE KOYMAK İSTİYORUM

İZMİR'DE DENİZ ÇEKİLDİ: DEPREMLERLE İLGİSİ VAR MI?

TUNCER BAKIRHAN'DAN 'ÖCALAN' ÇAĞRISI: 12 METREKAREDE MÜZAKERE OLMAZ

NARİN GÜRAN CİNAYETİ: ARİF GÜRAN İSTİNAFA BAŞVURDU

ÖZGÜR ÖZEL'DEN ERDOĞAN'IN 'ŞAİBELİ KURULTAY' İDDİASINA İLİŞKİN AÇIKLAMA

BAKAN KURUM'A 'FAHRİ HEMŞEHRİLİK' RED EDİLDİ!

ÖZGÜR ÖZEL'DEN ERDOĞAN'A TEPKİ: İKTİDAR DEPREM İÇİN HİÇBİR HAZIRLIK YAPMIYOR

PKK'Lİ MURAT KARAYILAN: ÖCALAN 15 ŞUBAT'TA TARİHİ BİR ÇAĞRI YAPACAK

ABB BAŞKANI YAVAŞ: “TÜRKİYE’NİN GÜNDEMİ ADAY DEĞİL, YOKSULLUKTUR”

SILA BEBEK DAVASINDA KARAR AÇIKLANDI

EGE DENİZİ'NDE 4.8 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM

MERKEZ BANKASI, ENFLASYON TAHMİNİNİ YÜKSELTTİ

Yükleniyor


MUTLU YILLAR TÜRKİYE….

 99 YIL ÖNCE BUGÜN TÜRK TARİHİNİN SEYRİ DEĞİŞTİ

HAKAN FİDAN, SURİYE İLE GÖRÜŞTÜ

LİMAK, ULUDAĞ ELEKTRİK'TEKİ HİSSELERİNİ İNGİLİZ ŞİRKETE SATTI

MSB ACI HABERİ DUYURDU: 1 ASKER ŞEHİT OLDU

ERDOĞAN İLE KOCA ARASINDA 'AŞI' KRİZİ

  • Pazartesi 9.5 ° / 4.7 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Salı 9.3 ° / 4.7 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Çarşamba 6.3 ° / 4.3 ° Orta kuvvetli yağmurlu

Süper Lig LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 21 18 0 3 32 57
2.Fenerbahçe 21 16 2 3 33 51
3.Samsunspor 22 13 5 4 13 43
4.Eyüpspor 21 11 4 6 15 39
5.Beşiktaş 21 9 4 8 10 35
6.Göztepe 21 10 7 4 13 34
7.İstanbul Başakşehir 21 9 7 5 9 32
8.Kasımpaşa 21 6 5 10 -3 28
9.Alanyaspor 21 7 7 7 -3 28
10.Rizespor 21 8 10 3 -10 27
11.Trabzonspor 20 6 6 8 10 26
12.Gazişehir Gaziantep 21 7 9 5 -3 26
13.Antalyaspor 21 7 10 4 -16 25
14.Konyaspor 22 6 10 6 -7 24
15.Sivasspor 22 6 11 5 -11 23
16.Kayserispor 21 4 9 8 -19 20
17.Bodrum FK 21 4 13 4 -14 16
18.Hatayspor 22 1 14 7 -19 10
19.Adana Demirspor 21 2 17 2 -30 5