Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü Raporu yayımlandı. Rapora göre, 2023 yılında 14 bin 680 haber engellendi... En çok yolsuzluk ve usulsüzlük konulu haberlerin engellendiği belirtilen raporda, bu haberlerde suçla adı anılanlar ise kamu görevlileri ile AKP’ye yakın kişiler oldu.
2023’te, alan adı, haber, sosyal medya paylaşımı, sosyal medya hesabı gibi dijital materyalin erişime engellendiğini gösteren Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü raporu yayımlandı. Free Web Turkey Proje Koordinatörü Ali Safa Korkut tarafından hazırlanan rapora göre, geçen yıl 197 bin 907’si alan adı, 14 bin 680’i haber, 5 bin 641’i sosyal medya paylaşımı, 743’ü sosyal medya hesabı ve 38’i de işletmelerin Google’da kayıtlı konumlarına yapılan yorumlar olmak üzere toplam 219 bin 59 URL için erişim engeli kararı verildi. Açıklanan raporda ayrıca 33 Google arama motoru sonucu, 9 mobil uygulama, 5 Google Drive dosyası, 2 mail adresi ve 1 Google dokümanına da erişim engeli getirildi. Raporda En çok yolsuzluk ve usulsüzlük haberleri başta olmak üzere AKP’ye yakın kişi ve Organizasyonlar ile Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesini konu alan haberlerlerin engellendiği bilgisi paylaşıldı.
Bir Yıllık süreyi kapsayan raporda yer alan sansür ve engellemeler şu şekilde:
Engelleme şekline göre dağılım
En çok yolsuzluk ve usulsüzlük konulu haberler engellendi
Engellenen haberlerin konularına göre dağılımına bakıldığında ilk sırada yolsuzluk ve usulsüzlük (5.881 haber) yer alırken onu kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (2.256 haber) ile örgütsel suçlar (1.733 haber) izledi.
Yolsuzluk ve usulsüzlük konulu olup da erişim engeli getirilen 5 bin 881 haberde söz konusu suçu işlediği iddia edilen kişiler ise kamu görevlileri (3.192 haber), AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar (1.133 haber) ile Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi (646 haber) olarak gösteriliyordu. Kadın ve çocuklara karşı işlenen suçları konu edinen 2 bin 256 haber de ise faillerin kamu görevlileri (693 haber), iş insanları (244 haber), siyasi parti temsilcileri (219 haber), tarikat ve cemaatler (157 haber), kamu kurumları (125 haber), AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar (13 haber) ve şirketler (4 haber) olduğu öne sürülüyordu.
Ele aldıkları konulara göre haber engellerinin temel dağılımı
Kamu görevliler ile AKP’ye yakın kişilerin suça karıştığı iddia edilen haberler engellendi. Genel itibarıyla engellenen 14 bin 680 haberin kimler hakkında olduğuna bakıldığında ise ilk beş kamu görevlileri (5.150 haber), sivil yurttaşlar (2.580 haber), AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar (2.575 haber), şirketler (1.151 haber ) ile Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi (854 haber) şeklinde sıralandı.Kamu görevlileriyle ilgili haberlerin konularında yolsuzluk ve usulsüzlük (3.192 haber) ile kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (693 haber) öne çıktı. AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar hakkındaki haberlerin konuları arasında ise ilk sırada bin 133 haberle yine yolsuzluk ve usulsüzlük yer aldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesiyle ilgili olup da engellenen 854 haberin 646’sında da yolsuzluk ve usulsüzlük iddiaları yer alıyordu.
Tarikat/cemaatlerin adının karıştığı 221 haber, 11 farklı kararla erişime engellenirken bu haberlerin konusu kadın ve çocuklara karşı işlenen suçlar (157 haber), yolsuzluk ve usulsüzlük (60 haber) ve din sömürüsü (4 haber) oldu. Bu sayıya sosyal medya paylaşımları da dahil edildiğinde ise 2023’te tarikat/cemaatlerin adının karıştığı toplam 301 URL’in erişime engellendiği tespit edildi. İzmir 4. Sulh Ceza Hakimliği, en çok haber engelleyen merci oldu
Haberlerin engellenme gerekçeleri
Engellenen haberlerin engellenme gerekçelerine bakıldığında ise ilk sırada 14 bin 332 haberin engellenmesine gerekçe gösterilmesi itibarıyla kişilik hakları ihlali yer aldı. Bu haberlerin öznelerine bakıldığında ise ilk beş, 5 bin 150 haberle kamu görevlileri, 2 bin 580 haberle yurttaşlar, 2 bin 575 haberle AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar, bin 147 haberle şirketler ve 854 haberle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesi şeklinde sıralandı.
2023’te 197 bin 907 URL ile en fazla erişim engeli, alan adlarına uygulandı. Bu sayıya 173 kararla ulaşılırken 2022’de olduğu gibi 2023’te de yandaş olmayan internet gazetelerine uygulanan erişim engelleri ön plana çıktı. Zira geçen yıl haber sitelerine ait 30 alan adı, 29 farklı kararla erişime engellenirken bazı yayıncıların alan adları birden fazla kez engellendi. Sözcü Gazetesi’nin sozcu.com.trşeklindeki alan adı da 14 Mayıs’ta Milli Eğitim Bakanlığı tarafından devlet okullarında erişime engellendi.