Kamuoyunda "11. Yargı Paketi" olarak bilinen Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilmesinin ardından Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunla birlikte, yüz binlerce vatandaşı doğrudan ilgilendiren kritik bir düzenleme hayata geçirildi.
Yayımlanan düzenleme kapsamında 1 Ocak 2016 tarihinden önceye ait ödenmemiş Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçları, bu borçlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı dahil olmak üzere tamamen silindi. Böylece uzun yıllardır borç yükü nedeniyle sağlık hizmetlerine erişimde sorun yaşayan çok sayıda vatandaş için yeni bir dönem başladı.
SOSYAL GÜVENLİK KANUNU'NA GEÇİCİ MADDE EKLENDİ
11. Yargı Paketi'nin 29'uncu maddesi ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici bir madde eklendi. Eklenen maddeyle, 1 Ocak 2016'dan önceye ait olup tahsil edilemeyen GSS prim borçlarının tamamının tahsilinden vazgeçilmesi hüküm altına alındı.
Bu kapsamda yalnızca ana prim borçları değil, yıllar içinde biriken faiz, gecikme cezası ve gecikme zammı da silinmiş oldu. Düzenleme, bugüne kadar çıkarılan yapılandırma kanunlarından yararlanamayan ya da yararlansa dahi borçlarını ödeyemeyen sigortalıları kapsıyor.
DÜZENLEMENİN GEREKÇESİ AÇIKÇA YAZILDI
Kanunun gerekçesinde, düzenlemenin amacı açık şekilde ifade edildi. Gerekçede şu ifadelere yer verildi:
"Prim ödeme yükümlüsü kendisi olan vatandaşlarımıza ödeme kolaylığı sağlanması, ekonomik ve sosyal anlamda hayatlarına daha sağlıklı devam etmelerini sağlamak amacıyla yürürlüğe konulan yapılandırma kanunlarından yararlanamayan ya da yararlanmalarına rağmen zorunlu genel sağlık sigortası prim borçlarını ödeyemeyen sigortalılara yönelik kamuya olan borç yüklerini hafifletmek ve sağlık hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmak amacıyla düzenleme yapılması öngörülmektedir."
Bu ifadelerle, düzenlemenin yalnızca mali değil, sosyal devlet ilkesi kapsamında sağlık hizmetlerine erişimi de hedeflediği vurgulandı.
KAÇ KİŞİYİ KAPSIYOR, BORÇ TUTARI NE KADAR?
Yetkililerin paylaştığı tahminlere göre, düzenlemeden yaklaşık 1 milyon 500 bin kişinin yararlanması bekleniyor. Silinecek toplam borç tutarının ise 3 milyar 258 milyon TL seviyesinde olduğu öngörülüyor.
Düzenleme özellikle;
• Gelir testine hiç girmemiş olanları,
• Gelir seviyesi düşük olduğu için primlerini ödeyemeyenleri,
• Çeşitli yapılandırmalara rağmen borç yükünden kurtulamayan vatandaşları kapsıyor.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI KİMLERİ KAPSIYOR?
Genel Sağlık Sigortası (GSS), Türkiye'de ikamet eden geniş bir nüfusu kapsıyor. GSS kapsamında yer alan gruplar arasında;
• Geliri belirli bir seviyenin üzerinde olan vatandaşlar,
• İsteğe bağlı sigortalılar,
• Öğrenci ve çocuk statüsündeki belirli gruplar,
• Aylık alanlar,
• Koruma altındaki çocuklar,
• Başka bir ülkede sağlık güvencesi olmayan yabancı uyruklular,
• İşsizlik veya kısa çalışma ödeneği alan vatandaşlar bulunuyor.
Mevcut verilere göre, Türkiye'de halen yaklaşık 8 milyon kişinin GSS borcu bulunuyor. Bu kişilerin 2 milyonu aşkın kısmı primlerini kendisi öderken, kalan kesimin primleri devlet tarafından karşılanıyor.
GSS PRİMLERİ ARTMIŞTI
Öte yandan, Genel Sağlık Sigortası prim tutarları yakın dönemde önemli ölçüde artırılmıştı.
21 Kasım'da yapılan düzenlemeyle, GSS primi brüt asgari ücretin yüzde 3'ünden yüzde 6'sına çıkarılmıştı. Bu artışla birlikte prim tutarı 780 TL'den 1560 TL'ye yükselmişti.
Asgari ücrette yapılan son artış sonrası ise GSS prim tutarı 1 Ocak itibarıyla 1981 TL'ye ulaştı. Bu nedenle borç silme düzenlemesi, prim artışlarının hemen ardından gelmesi nedeniyle ayrıca dikkat çekti.