Anayasa Mahkemesi (AYM), 7491 sayılı Torba Kanun ile Cumhurbaşkanı'na verilen tartışmalı vergi yetkilerinden birini daha iptal etti. Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu'nun 36. maddesinde yapılan ve Cumhurbaşkanı'na KDV iade hakkını kısıtlama veya tamamen kaldırma yetkisi tanıyan düzenleme Anayasa'ya aykırı bulundu.
AYM'nin iptal ettiği düzenleme, KDV indirim ve iade süreçlerinde yürütmeye geniş müdahale imkânı tanıdığı gerekçesiyle uzun süredir tartışma yaratıyordu. Mahkeme, yetkinin Anayasa'nın 7. maddesinde düzenlenen yasama-yürütme ayrılığına ve 73. maddede yer alan vergi hukukunun temel prensiplerine aykırı olduğu sonucuna vardı.
ANAYASA NE DİYOR?
Tartışmanın merkezinde Anayasa'nın 73. maddesi bulunuyor. Bu maddeye göre vergi, resim ve harçlar ancak kanunla konulup kaldırılabilir. Cumhurbaşkanı'na verilen tek yetki ise vergi oranları üzerinde belirli sınırlar çerçevesinde değişiklik yapabilmektir. Ancak "iade hakkının tamamen kaldırılması veya kısıtlanması", verginin yapısını kökten değiştiren bir işlem olarak kabul ediliyor ve yürütmeye devri "yasama yetkisinin gasbı" olarak nitelendiriliyor.
Ekonomi yazarı Abdullah Tolu'nun değerlendirmesinde, Maliye Bakanlığı'nın bazı istisnalar nedeniyle ortaya çıkan yüksek tutarlı KDV iadeleri konusunda zorlandığı, bu nedenle süreci yürütme eliyle sınırlamak istediği aktarıldı. Ancak AYM, "Vergilendirmede esas kural, vergilerin kanunla konulup kaldırılması ve değiştirilmesidir" diyerek bu yaklaşımı reddetti ve düzenlemenin anayasaya aykırı olduğuna hükmetti.
DAHA ÖNCE DE AYNI YETKİ İPTAL EDİLMİŞTİ
Benzer bir durum 2008 yılında da yaşanmıştı. O dönem Bakanlar Kurulu'na turizm sektöründe KDV iadesini kısıtlama yetkisi verilmiş, ancak düzenleme Danıştay tarafından durdurulmuş; ardından AYM tarafından da Anayasa'ya aykırı bulunarak iptal edilmişti. Böylece 2025'te verilen karar, yüksek yargının vergi yetkilerinde yasama ilkesini koruma yönündeki önceki içtihadının devamı niteliğinde oldu.
AYM'nin son kararıyla birlikte Cumhurbaşkanı'na tanınan KDV iadesi kaldırma veya kısıtlama yetkisi yürürlükten kalkmış oldu. Böylece vergi mevzuatında temel belirleyici organın yeniden TBMM olduğu açık biçimde vurgulandı.